ثبت خارخانه در لیست ملی میراث فرهنگی ملموس کشور - وبلاگ نصیراباد

به گزارش وبلاگ نصیراباد، خارخانه، به عنوان دانش فنون بهره برداری از منابع طبیعی در لیست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

خارخانه یکی از فنونی بوده است که در زمان قدیم به عنوان سایه بان در صحرا و کویر و با استفاده از منابع طبیعی ساخته می شده است. این فن با کوشش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در لیست میراث معنوی کشور ثبت شده است.

خارخانه (خارخونه، سایه دو، سایه بو، کوپال) یک سازه ابتدایی است که جهت استفاده کشاورزان، دامداران و چوپانان در روزهای گرم سال در کویر و صحرا استفاده می شده است. این سازه از طریق حصیر، سفال یا بوته های خار که اطراف آن را می پوشاند، هوا را پاکسازی و خنک می نماید. این سازه اغلب دارای چهار ستون اصلی از چوب درختان کویری است که با چوب های نازک کار شده در سقف، به یکدیگر متصل شده اند. در این سازه پس از خیس کردن خارهای بیابانی، آن ها را در حایل ستون ها به یکدیگر اتصال داده و فشرده می سازند، که پس از خشک شدن نیز به همان صورت باقی می ماند. زمانی که بر روی این سازه خاری آب پاشیده می شده، در اثر وزش باد، هوای داخل کلبه خنک می شده است.

مقدار این خارخانه ها متناسب با تعداد نفراتی که از آن استفاده می کردند، متفاوت بوده است، اما اغلب آن ها از 4 تا 10 متر مربع فضای داخلی داشته اند، البته تعدادی خارخانه 30 متری نیز در استان خراسان جنوبی دیده شده است.

سید احمد برآبادی، مسئول حوزه پژوهش و مطالعات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی درباره ثبت این خارخانه ها گفته است:

پس از برگزاری نشستی با سازمان میراث فرهنگی کشور، این اثر در تیر ماه سال جاری در لیست ملی میراث فرهنگی ملموس به ثبت رسیده است. جلوه سنتی و بومی خارخانه ها و همخوانی آن با بافت محلی مکان موره استفاده، به حفظ سیما و منظر روستایی یاری می نماید.

او بعلاوه اضافه نمود:

شماره ثبت میراث معنوی خارخانه در آینده نزدیک ابلاغ می گردد.

عکس: ایرنا